Depreme Dayanıklı Yapılar Nasıl Olmalıdır?
Deprem, yaşam dinamiklerini son derece olumsuz etkileyen hem can hem de mal güvenliğini koruma altına almayı zorunlu kılan bir doğal afettir. Bu nedenle her bireyin depreme dayanıklı evlerde yaşamını sürdürmesi yüksek öneme sahip bir durumdur.
Herkes yaşamını sürdürdüğü ve en güvenilir alanlardan olan kişisel yaşam yerlerini güvenilir kılmayı ister. Depreme dayanıklı yapılar, huzur ve güvenle yaşayabilmek için ihtiyaç duyulan en temel gereksinimlerden biridir.
Deprem oluşumu önlemez ve ne zaman gerçekleşeceği tahayyül edilemez bir afettir ancak bu afete karşı hazırlık sağlayabilmek mümkündür. Bahsi geçen hazırlıklar arasında en önemli faktörlerden biri yaşanılan binaların afetler karşısındaki dayanıklılığıdır.
Lia Çelik Yapı, depreme dayanıklı, hafif çelik yapıların yanı sıra endüstriyel ve prefabrik gibi yapı tasarımlarıyla da gerek yaşam gerek iş alanlarında güvenli binalara sahip olabilmenize imkân tanımaktadır.
Depremlerin Binalar Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Teknoloji ilerledikçe ve yapı sektöründeki gelişmeler hız kazandıkça depreme dayanıklı yapıların esasen hangi özelliklere sahip olması gerektiği anlaşılmaktadır. Deprem, tarihler boyu yeryüzünde bir etki alanı yarattığı için geçmişte yaşanan afetlerin binalar üzerindeki etkilerini bilmek önemlidir.
Depremin oluşması art arda gelen şok dalgalarının zemin boyunca farklı yönlerde hissedilmesi biçiminde kendini gösterebilmektedir. Zemin üzerine inşa edilen binaların ağırlıkları ve yerçekimi kuvvetine karşı uyguladıkları dikey baskı, art arda gelen şok dalgalarının çok daha belirgin biçimde hissedilmesine neden olmaktadır.
Deprem sırasında meydana gelen yatay hareketler, dikey kolon ve kirişlerle inşa edilen yapıların sallanmasına olanak tanımaktadır. Kuvvetli biçimde sallanan ve yatay hareket gücüne dayanamayan kimi binalar hasar görmeyle veya çökmeyle karşılaşabilmektedir.
Depreme Dayanıklı Yapıların Temel Özellikleri
Deprem, fay adı verilen ve sınırlar boyunca yavaş yavaş hareket eden tektonik levhaların sürtünmesi; kimi zamansa yapışması sonucu ortaya çıkan bir afettir. Ülkemizin de dahil olduğu Japonya, Filipinler, Yeni Gine, Güney Pasifik Adaları, Meksika gibi pek çok ülke deprem bölgeleri olarak bilinmektedir.
Deprem, yalnızca deprem bölgesi olan ülkeleri değil komşularını da etkileyebilmektedir. Bu nedenle tüm yaşam alanlarının depreme dayanıklı yapılar bakımından önde olması gerekmektedir.
Depreme dayanıklı yapıların tasarım ve inşa süreçlerini kapsayan bazı temel özellikler bulunmaktadır Dilerseniz bu özellikleri birlikte inceleyelim.
- Depreme dayanıklı yapıların temel özelliklerinden biri projedir. Mimari ve mühendislik bakımından her noktaya hâkim, yalnızca yapı hakkında değil yapıların inşa edileceği arazi hakkında da bilgi sahibi kişiler bahsi geçen projelendirme aşamasını yönetmelidir.
Bir binanın kat planına ve deprem yönetmeliğine uygun olup olmadığını bilen, proje sürecini inşa aşamasına kadar eksiksiz yönetebilen mimar ve mühendislerin işin içinde yer almaları çok önemlidir.
- Depreme dayanıklı binaların kullanım ömrünü belirleyen temel etmenlerin içinde nem ve dolayısıyla yalıtım sistemi gelmektedir. Proje aşaması bitmiş ve inşa sürecine girecek olan yapılar nem bakımından verimsiz arazi ve çevrelerine inşa edilebilmelidir.
Tüm bunların yanı sıra, inşası tamamlanmış binaları kullanım sırası boyunca nem ve sudan koruyabilmek için sağlam bir su yalıtımı sistemine sahip olmak gerekebilmektedir. Bu yalıtım, yapıların formunu ve materyallerini koruyacağı için karşılaşılabilecek depremlere karşı hazırlıklı olabilmenize yardım etmektedir.
- Bir yapının depremler karşısındaki dayanıklılığını ölçebilmek için elbette ki malzeme kullanımı incelemek gerekmektedir. İnşa sırasında tercih edilen tüm malzemelerin doğal afetler karşısında koruma sağlayacak kalitede olması şarttır.
Günümüzün yapı sektörü çerçevesinde kullanılan inşa malzemeleri arasındaki çelik, uzun ömürlü kullanım sağlaması ve korozyona karşı dayanıklı olması gibi temel özellikleri sayesinde ön plana çıkmaktadır.
Bu demek oluyor ki, geleneksel yapı formlarının yanı sıra inşasında çelik tercih edilen binaları sık sık görebileceğiz.
- İnşası süren veya tamamlanan yapıların depreme dayanıklı olup olmadığının göstergeleri arasında kolonlar yer almaktadır. Kolonlar, özellikle çok katlı binaların ayakta kalabilmelerini ve uzun süreli kullanım deneyimlerine karşı dayanıklı olabilmelerini sağlamaktadır.
Zemin çalışmalarına ek olarak bina inşası sırasında yararlanılacak kolonların niteliği de depreme dayanıklılık esası çerçevesinde ele alınmalıdır. İnşası tamamlanmış binalarda ise kolonların durumu kontrol edilmeli hasarlı görülen alanların düzeltilmesi gerçekleştirilmelidir.
- İnşası tamamlanmış ve deprem yaşamış binaların muhakkak bir kontrolden geçirilmesi, sonrasında ise hasar raporlarının çıkarılması gerekmektedir. Bu rapor sonrası eğer herhangi bir aksi durumla karşılaşılmışsa gerekli yapım ve bakımın gerçekleştirilmelidir.
- Herhangi bir deprem yaşamamış ve inşası tamamlanmış binaların karşılaşılabilecek depremlere karşı ne kadar dayanıklı olduğunu anlayabilmek için bazı testlerde geçirilmesi gerekmektedir. Bu testler binaların depreme karşı en kadar dayanıklı olduklarının en temel göstergeleri arasındadır.
Depreme Dayanıklı Malzemeler Nelerdir?
Depreme karşı alınabilecek önlemler ve bu önlemler ışığında inşa edilecek binalar için ele alınması gereken etmen dayanıklı malzeme seçimidir. Deprem sırasında açığa çıkan enerji ve kuvvete karşı direnç gösterebilecek malzemelerle üretilen yapılar depreme karşı dayanıklılık gösterebilmektedir.
Yapı sırasında kullanılacak ve aynı zamanda yaşam dinamiklerine adapte edilecek malzemelerin dayanıklı olup olmadığı baskı ve titreşime karşı gösterdiği dirençle doğru orantılıdır.
Günümüzün modern bina inşalarında sık sık rastlanan çelik, depreme dayanıklılık hususundaki malzeme seçimine verilebilecek en iyi örnekler arasında yer almaktadır.
Bizler Lia Çelik Yapı ailesi olarak gerek kamu gerek endüstriyel bina inşaları sırasında depreme karşı dayanıklı malzemelerin kullanıldığı modern binaları sizlerle buluşturmaktayız.
Hizmet ve tasarımlarımız hakkında detaylı bilgiye erişmek için dilediğiniz zaman bize yazabilirsiniz.